Orofaciale Fysiotherapie

Orofaciale fysiotherapie is gericht op problemen die veroorzaakt worden door het niet goed functioneren van het kauwstelsel en van spieren en gewrichten in het hoofd en het halsgebied. De orofaciaal fysiotherapeut wordt hierom ook wel aangeduid als kaakfysiotherapeut en werkt nauw samen met de tandarts-gnatholoog, kaakchirurg, huisarts, tandarts, orthodontist, KNO-arts of een andere medisch specialist.

Met onderstaande klachten kunt u bij de orofaciaal fysiotherapeut terecht:

  • kaakklachten
  • klemmen van de kaak en tandenknarsen
  • pijn in het gelaat, kaak of hoofd
  • aangezichtsverlamming
  • nek- en schouderklachten
  • duizeligheid
  • hoofdpijnklachten
  • gevolgen van ongelukken en botbreuken, kanker, reuma en andere ziektebeelden die klachten in het hoofd- en halsgebied veroorzaken
  • klachten in het hoofd-halsgebied die te maken hebben met spanningsfactoren

Werkwijze

De orofaciaal fysiotherapeut start met een vraaggesprek en lichamelijk onderzoek. Hij legt uit waar het lichamelijk onderzoek uit bestaat. Dit kan gericht zijn op de hals, borst, wervelkolom, schoudergordel of het kauwstelsel, waarbij de mondholte en kaakbewegingen beoordeeld worden. Na het onderzoek wordt u op de hoogte gebracht van de conclusies van het onderzoek en worden de therapiemogelijkheden met u besproken en de doelstellingen bepaald. Tijdens en aan het einde van het behandelingstraject vindt een evaluatie plaats om te beoordelen of de doelstellingen behaald zijn.

Temporomandibulaire dysfunctie (TMD)

TMD is de meest gebruikte naam voor een veelvoorkomende groep klachten van en rondom de kaakgewrichten. De meest voorkomende klachten bij TMD zijn:

  • pijn in en om het kaakgewricht die vaak als oorpijn wordt ervaren
  • pijn aan de onderkaak, zowel in rust als bij bewegen
  • uitstraling van pijn naar hoofd, hals, nek, schouders en kiezen
  • beperkte beweeglijkheid van de kaak, met name bij het openen van de mond
  • geluiden van het kaakgewricht, zoals knappen en kraken
  • een stijf of dik gevoel rond het kaakgewricht

Deze klachten kunnen van invloed zijn op het praten, eten, bijten, kauwen, geeuwen en kussen, maar ook op algemenere activiteiten, zoals werken, sporten, hobby’s en slapen.

Oorzaken

De belangrijkste factoren die een rol spelen bij het ontstaan van TMD zijn:

  • bepaalde gewoonten, zoals tandenknarsen, het (onbewust) stevig op elkaar klemmen van de kiezen, kauwgom kauwen, nagelbijten, wang- en lipbijten en bijten op potlood of pen
  • bepaalde eet- en kauwgewoonten, bijvoorbeeld het nuttigen van harde broodjes, rauwkost en drop
  • het naar voren bewegen, en zo houden van de onderkaak
  • vermoeidheid, stress of spanning
  • een verkeerde lichaamshouding (bijvoorbeeld tijdens het slapen, computeren of telefoneren)

Mensen met TMD-klachten hebben vaak nekpijn en hoofdpijn, maar omgekeerd kunnen nekklachten ook pijnklachten geven in de kaakregio.

Mimetherapie

Deze therapie wordt gegeven aan mensen met restverschijnselen van een perifere aangezichtsverlamming. De meest gebruikte medische term voor deze verlamming is facialis parese.

In een normale situatie werken de spieren van de linker- en rechtergezichtshelft min of meer gelijk. Bij aangezichtsverlamming kunt u een gezichtshelft minder of helemaal niet bewegen. Daarnaast kunnen gezichtsspieren op een abnormale manier gaan meebewegen. Deze restverschijnselen ontstaan doordat de aangezichtszenuw (nervus facialis) niet of slechts gedeeltelijk hersteld is.

U kunt moeite hebben met eten, drinken, praten of het goed sluiten van het oog. Omdat de spieren niet voldoende functioneren, komt de betekenis van bepaalde uitdrukkingen/emoties niet goed tot uiting. U kunt hierdoor verkeerd begrepen worden, hetgeen een hoop misverstanden teweeg kan brengen.

Het doel van mimetherapie is het verbeteren van de symmetrie in het gezicht, zowel in rust als bij bewegen. Tijdens de therapie leert u het verschil tussen spanning en ontspanning in uw gezicht te zien en te voelen. U leert uw gezicht zo symmetrisch (aan beide zijden gelijk) mogelijk te bewegen. Zowel bij eten, drinken, praten als bij het uitdrukken van bepaalde emoties. Door mimetherapie leert u om in het dagelijks leven beter met uw aangezichtsverlamming om te gaan.

Deze therapie wordt meestal gegeven door een orofaciaal fysiotherapeut en een logopedist.