Anatomie en functie

Ons bewegingsapparaat is opgebouwd uit verschillende structuren die ervoor zorgen dat wij ons kunnen voortbewegen, zoals botten, ligamenten, spieren en pezen. Een pees maakt onderdeel uit van een spier en zorgt voor de verbinding met het bijbehorende bot en heeft als functie om de trekkrachten van de spier om te zetten tot beweging. Een gezonde pees is erg treksterk en kan ontzettend veel kracht verdragen. In veel gevallen, zoals bij de achillespees, werkt een pees ook als een springveer. Het absorbeert bijvoorbeeld de impactkrachten bij het hardlopen en geeft deze weer door in de afzet. 

Opbouw van peesweefsel

Het ontstaan van peesklachten

Het ontwikkelen van een tendinopathie (letterlijk: 'zieke pees') gaat vaak op een geleidelijke manier en begint doorgaans met een stijf gevoel aan de aangedane pees. Aan de hand van het model van de 'Envelope of Function' kunnen we beter inzichtelijk maken hoe peesklachten ontstaan. De Envelop of Function staat voor de zone van functioneren, waarin de balans tussen belasting (datgene wat we doen) en belastbaarheid (datgene wat we aankunnen) in evenwicht is (afbeelding 1). Deze balans kan verstoort raken door een piek-overbelasting (bijvoorbeeld zeer veel kracht zetten om een verroeste moer los te draaien) of door een herhalende belasting over tijd die je niet gewend bent (bijvoorbeeld zonder opbouw verder en vaker lopen dan je normaal doet, of klussen in een verbouwing).

Hierdoor kun je in de 'zone van fysiologische overbelasting' terecht komen, de zone waarin de pees zich niet voldoende kan herstellen. Bij voldoende aanpassing en relatieve rust kan je lijf zichzelf weer repareren en keer je weer terug in balans. Wanneer je de signalen (pijn / opstartstijfheid) echter negeert, stapelen de problemen zich op en neemt de zone van overbelasting de overhand. Zo worden op termijn zelfs de alledaagse activiteiten al een te grote belasting. De zone van balans in belasting-belastbaarheid is verkleind (afbeelding 2). 

 _{Afbeelding 1Afbeelding 2}

Opbouwen van dagelijkse activiteiten bij peesklachten

Om weer tot een herstel te komen moet eerst de zone van overbelasting worden verkleint. Dit kan door relatieve rust in te bouwen. Belasting moet worden gedoseerd, zodat de activiteiten niet zorgen voor een overbelasting. Toch is te weinig doen ook niet goed, want daarvan verzwakt een pees. Dit wordt onderbelasting genoemd (zie afbeelding 1). De balans is in deze fase soms lastig te vinden, het voelt als een stap terug en dat is het in feite ook. Die ene stap terug is nodig om er later weer 2 vooruit te kunnen zetten. Wanneer de pees wat meer tot rust gekomen is (doorgaans na 2-3 weken), kan er weer langzaam op geleide van de pijn worden opgebouwd. In deze eerste fases ondersteunt de shockwave therapie het herstel van het peesweefsel.

Opbouwen van sport bij peesklachten

Wanneer de normale dagelijkse activiteiten weer goed gaan, kan worden opgebouwd met sportbelasting. Al vanaf de eerste fase worden oefeningen meegegeven om de pees en omliggende gebieden aan te laten sterken. Door oefeningen en sportbelasting geleidelijk aan op te voeren, wordt de pees steeds sterker en zullen de klachten geleidelijk naar de achtergrond verschuiven. Het is goed om te weten dat dit proces weken tot maanden in beslag neemt. De opbouw begint met de pees te laten wennen aan de trekkrachten, doormiddel van zogeheten isometrische oefeningen. Wanneer de pees er klaar voor is, worden de 'heavy slow resistance training' en excentrische oefeningen geïntroduceerd, waarbij er trekkrachten op de pees staan terwijl deze zich moet verlengen. Hierbij mag lichte pijn worden gevoeld, al moet die na de oefeningen wel weer snel wegzakken. Wanneer de belasting juist gedoseerd is, blijkt dit een effectieve methode te zijn om pezen te laten aansterken. In het stadium waarbij we weer klaar gaan stomen voor het sporten, wordt er functioneel (sportspecifiek) geoefend en wordt er optimaal gebruik gemaakt van de functie van de pees door plyometrische oefeningen op te starten. Hierbij wordt explosieve kracht gevraagd en wordt de pees in zijn functie als springveer benut. Als ook deze oefeningen goed gaan, ben je klaar om weer minuten te gaan maken binnen jouw sport! 

Wil jij ook samen aan de slag met jouw peesblessure? Neem dan contact op voor een afspraak in ons Pees Herstel Centrum!